Psikologlar İçin Danışmanlık Merkezi Açma Rehberi: Güncel Hukuki Süreçler ve Haklar
Psikologlar İçin Danışmanlık Merkezi Açma Rehberi: Güncel Hukuki Süreçler ve Haklar
Giriş: Danışmanlık Merkezinizi Hukuki Güvenceyle Kurun
Mesleğini bağımsız olarak icra etme kararı alan psikologların en sık karşılaştığı zorluk, danışmanlık merkezi açma sürecindeki bürokratik engeller ve mevzuat karmaşasıdır. Pek çok psikolog, merkez açmak için tek yolun Sağlık Bakanlığı'na bağlı bir sağlık kuruluşu statüsünde faaliyet göstermekten geçtiğini düşünerek hak kaybına uğramaktadır.
Oysa bu, yaygın bir yanılgıdır. Lexada Hukuk ve Danışmanlık olarak hazırladığımız bu rehberde, psikologların belediyelerden "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı" alarak danışmanlık merkezlerini nasıl yasal ve güvenli bir zeminde kurabileceklerini adım adım açıklıyoruz. Bu hukuki metin, Anayasal çalışma hürriyetinizi kullanırken haklarınızı korumanız için yol haritanız olacaktır.
1. Adım: Hukuki Zemin: Sağlık Kuruluşu ve Danışmanlık Merkezi Ayrımı
İşe doğru bir hukuki tanımlama ile başlamak, sürecin en kritik noktasıdır.
- Psikolog NACE Kodu ve Vergi Durumu: Gelir İdaresi Başkanlığı'nın güncel sınıflandırmasına göre psikologların NACE (vergi) kodu 17 – Sağlık ve Sosyal Hizmetler başlığı altında düzenlenen 86.93 ("İnsan Sağlığına Yönelik Diğer Paramedikal Faaliyetler") olarak belirlenmiştir. Bu kod, vergi hukuku açısından faaliyetinizin Sağlık Bakanlığı'na tabi bir sağlık kuruluşu olma zorunluluğu bulunmadığını, bir "danışmanlık hizmeti" olarak da yürütülebileceğini net bir şekilde teyit eder.
- Temel Fark: Sağlık Bakanlığı'na bağlı sağlık kuruluşları, teşhis ve tedavi hizmeti sunmaları nedeniyle katı fiziksel şartlara ve özel yönetmeliklere tabidir. Oysa psikolojik danışmanlık merkezleri, teşhis ve tedavi iddiası taşımayan, bireylerin yaşam kalitesini artırmaya yönelik hizmet veren işyerleridir ve genel işyeri ruhsatlandırma prosedürlerine tabidir.
2. Adım: Ruhsatlandırma Prosedürü: Belediye Üzerinden İşyeri Açma
Danışmanlık merkezinizi yasal olarak faaliyete geçirecek olan anahtar belge, ilgili belediyeden alacağınız **"İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı"**dır. Bu, en temel ve yasal hakkınızdır.
3. Adım: İdari Denetimler ve Hukuki Savunma Stratejiniz
Belediye personelinin bilgi eksikliği veya mevzuatı hatalı yorumlaması sonucu ruhsat başvurunuz reddedilebilir. Bu durumda asla pes etmeyin ve süreci resmiyete dökün:
- Yazılı Başvuru ve Evrak Kayıt Numarası: Ruhsat talebinizi içeren bir dilekçe ile belediyenin evrak kayıt birimine başvurun ve mutlaka tarih ve sayı numarası içeren bir alındı belgesi alın. Bu belge, hukuki süreci başlattığınızın resmi kanıtıdır.
- İdari Dava Süreci:
- Açık Ret Kararına İptal Davası: Belediye, başvurunuza yazılı bir ret kararı verirse, kararın size tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 gün içinde yetkili İdare Mahkemesi'nde bu işlemin iptali için dava açılmalıdır.
- Zımni Ret Halinde İptal Davası: İdare, başvurunuza 60 gün içinde hiçbir cevap vermezse, talebiniz zımnen reddedilmiş sayılır. Bu sürenin bitiminden itibaren yine 60 günlük dava açma süreniz başlar.
3. Adım: İdari Denetimler ve Hukuki Savunma Stratejiniz
Belediye ruhsatlı merkezinize Sağlık Bakanlığı denetçileri gelebilir. Bu durumda panik yapmadan, hukuki pozisyonunuzu bilerek hareket etmeniz hayati önem taşır.
Denetim Anında Ne Yapmalısınız?
- Yetkinin Hukuki Dayanağını Sorun: Yetkililerden, denetimi hangi kanun maddesine veya kesinleşmiş mahkeme kararına dayanarak yaptıklarını bildirmelerini isteyin.
- Normlar Hiyerarşisini Kullanın: Yetkililerin dayanağı büyük ihtimalle bir yönetmelik olacaktır. Anayasa'nın güvence altına aldığı normlar hiyerarşisi ilkesini hatırlatın: Yönetmelikler, kanunların ve Anayasa'nın altında yer alır. Kanuni bir dayanak olmaksızın, bir yönetmelik hükmü ile Anayasal bir hak olan işyeri dokunulmazlığı ihlal edilemez.
- Fiili Müdahaleye Karşı Suç Duyurusu: İşyerinize zorla girilmeye çalışılması, Türk Ceza Kanunu (TCK) md. 116 uyarınca "İşyeri Dokunulmazlığının İhlali" suçunu oluşturur. Bu durumu derhal video ile kayıt altına alın ve ilgili kamu görevlileri hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunun.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Soru: Danışmanlık merkezi açmak için klinik psikolog olmam şart mı?
- Cevap: Hayır. Belediyeden işyeri ruhsatı alarak danışmanlık merkezi açmak için klinik psikolog olma şartı aranmaz. Psikoloji lisans diploması yeterlidir. Faaliyet alanınız "psikolojik danışmanlık" hizmetidir.
- Soru: Sağlık Bakanlığı'na hiç başvurmadan merkez açabilir miyim?
- Cevap: Evet. Faaliyetiniz teşhis ve tedavi içermiyorsa, Sağlık Bakanlığı'ndan ruhsat almanız gerekmez. Doğrudan belediyeye başvurarak işyeri ruhsatı ile merkezinizi açabilirsiniz.
- Soru: Ruhsat başvurum reddedilirse ne kadar masraf yaparım?
- Cevap: İdare Mahkemesi'nde açılacak bir iptal davasının masrafları, davanın seyrine göre değişmekle birlikte, haklı çıkmanız durumunda yargılama giderlerinin büyük bir kısmı karşı tarafa (idareye) yükletilir.
Sonuç ve Hukuki Destek Çağrısı
Psikologların, belediyeden alacakları işyeri ruhsatı ile danışmanlık merkezi açmaları önündeki en büyük engel, bilgi eksikliği ve idari kurumların hatalı uygulamalarıdır. Hukuki haklarınızı bilmek ve süreci doğru yönetmek, mesleki bağımsızlığınızın teminatıdır.
Lexada Hukuk ve Danışmanlık olarak, psikologların danışmanlık merkezi açma süreçlerinde karşılaştıkları tüm idari ve hukuki sorunlarda profesyonel destek sağlıyoruz. Ruhsat başvuru sürecinin yönetilmesi, idarenin ret kararlarına karşı iptal davalarının açılması ve idari denetimler sırasında hukuki danışmanlık hizmeti için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Bu rehberin hazırlanmasında emeği geçen Hukuk Doktorantı Fatih Sert'e en içten teşekkürlerimizle. .
📞 İletişim: 0 (264) 233 0303
📧 E-posta: info.lexadahukuk@gmail.com
🌐 Web: www.lexadahukuk.com
